Rau hữu cơ là gì và vì sao chúng luôn sở hữu mức giá cao hơn gấp nhiều lần so với rau thông thường ?. Tưởng chừng như đang là xu hướng, song không ít người vẫn băn khoăn về vấn đề này.

1/ Rau hữu cơ là gì?

Rau hữu cơ nói riêng và thực phẩm, sản phẩm hữu cơ (Organic) nói chung đã trở thành một phần không thể thiếu đối với người tiêu dùng trên thế giới, nhất là các quốc gia phương Tây. Tuy nhiên, ở nước ta, chúng chỉ mới thực sự được nhen nhóm ở các thành phố lớn, phát triển và có nhu cầu cao như Hà Nội, Đà Nẵng, TP.Hồ Chí Minh.

Mặc dù được đánh giá là xu hướng và là thị hiếu của người tiêu dùng trong tương lai nhưng ở thời điểm hiện tại, khái niệm rau hữu cơ là gì vẫn chưa thật sự phổ biến và hiểu rõ.

Rau hữu cơ là gì?

Là loại rau được trồng trọt, sản xuất bằng phương thức và tiêu chuẩn của nông nghiệp hữu cơ, mỗi quốc gia, khu vực sẽ có những tiêu chuẩn khác nhau. Tuy nhiên, điểm chung của thực phẩm hữu cơ là luôn hướng đến việc thúc đẩy cân bằng sinh thái, đa dạng và bảo tồn đa dạng sinh học.

Cụ thể hơn thì, rau hữu cơ là:

Rau đáp ứng tiêu chí:

• KHÔNG phân bón hóa học
• KHÔNG chất diệt cỏ
• KHÔNG thuốc trừ sâu độc hại
• KHÔNG chất biến đổi gen
• KHÔNG chất kích thích sinh trưởng

Các tiêu chí trên được chứng nhận bởi các tổ chức hữu cơ hàng đầu thế giới như USDA, EU...

Điều này có nghĩa là rau hữu cơ được trồng trong môi trường hoàn toàn tự nhiên, không có sự can thiệp của hóa chất độc hại trong tất cả các khâu từ trồng trọt (đất trồng, nước tưới,

giống, cách phòng sâu bệnh, xử lý cỏ dại) đến khâu đóng gói hay bảo quản.

2/ Vì sao rau hữu cơ luôn đắt?

So với các loại rau thông thường, rau hữu cơ thường có giá cao hơn 2-3 lần. Điều này khiến nhiều người e ngại. Tuy nhiên, nếu biết đến quy trình trồng, chăm sóc, bảo quản và các chi phí kiểm duyệt, chúng là con số xứng đáng.

Quy trình trồng trọt, chăm sóc phức tạp 

Để đáp ứng các tiêu chí trên, đòi hỏi một quy trình trồng trọt và chăm sóc phức tạp, yêu cầu cao.

• Đất, nguồn nước 100% không chứa hóa chất, độc tố

Nguồn đất, nước trồng rau hữu cơ được mang đi kiểm định để đảm bảo chúng không chứa hóa chất hay độc tố gây hại. Đồng thời, đất được cải tạo để tăng hàm lượng dinh dưỡng cũng như độ tơi xốp để mang đến những luống rau có năng suất cao. 

Về hệ thống tưới tiêu, phải sử dụng nguồn nước sạch, được xử lý vi sinh, hóa lý trước khi sử dụng. Đồng thời, hệ thống tưới tiêu phải được lắp đặt khoa học, làm sao để không ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng.

• Được cách ly với môi trường bên ngoài

Các khu vườn rau hữu cơ thường sẽ xa khu dân cư, tránh nơi ô nhiễm, chúng được cách ly thông qua hệ thống nhà kín. Các khu vực gồm rau ươm mầm, rau tách trồng đều được tính toán sao cho hợp lý, nhằm giảm thiểu tối đa tình trạng lây bệnh.

• Phân bón hoàn toàn từ tự nhiên

Nói không với phân bón hóa học nghĩa là rau hữu cơ sẽ được bón bằng phân sinh học, được ủ từ các nguyên liệu tự nhiên như bã cà phê, vỏ chuối, vỏ trứng, phân chuồng… tất cả chúng đã được kiểm định về độ an toàn.

• Sử dụng chế phẩm sinh học để phòng, ngừa sâu bệnh

Không sử dụng thuốc trừ sâu, do đó, để phòng ngừa sâu bệnh, người làm vườn phải sử dụng các biện pháp tự nhiên như bắt bằng tay, sử dụng chế phẩm sinh học (tỏi, gừng,ớt) hoặc các thiên địch, cây đuổi sinh vật gây hại…

• Đội ngũ nhân công lớn

Do gần như quy trình trồng trọt được làm thủ công là chính, không có sự tham gia nhiều của máy móc. Chính vì thế, chi phí cho nhân công làm vườn rau hữu cơ khá cao, đồng thời họ bắt buộc phải là những người có kinh nghiệm, được đào tạo trước đó.

Do đó, để cho ra đời các vườn rau hữu cơ và để duy trì nó trong suốt một thời gian dài, cần thời gian dài để tìm hiểu, kiểm định, thử nghiệm và đưa vào trồng trọt. Cần đến các đội ngũ nhân viên, kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm, am hiểu về kỹ thuật trồng rau hữu cơ. Đồng thời, cần có sự kiên trì, không vì lợi nhuận mà phá vỡ quy tắc.

Tiêu chuẩn kiểm định nghiêm ngặt, đắt đỏ

Khi rau của bạn đã được trồng theo mô hình hữu cơ, để được chứng nhận là rau hữu cơ, chúng phải trải qua quá trình kiểm định nghiêm ngặt từ các tổ chức hàng đầu, tiêu biểu như USDA, EU…

Quá trình kiểm định bao gồm nhiều khâu, tiến hành với công nghệ và thiết bị hiện đại do đó chi phí kiểm định cực kỳ cao. Đây cũng là lý do, mô hình kinh doanh thực phẩm hữu cơ nói chung và trồng rau hữu cơ nói riêng vẫn chưa thật nhiều.

Hiện nay, ở nước ta có các chuẩn về rau sạch như VietGap, tuy nhiên, vì quy trình trồng và chăm sóc không được theo dõi và kiểm duyệt gắt gao nên vẫn còn tiềm ẩn trường hợp rau bẩn gắn mác rau sạch.

Về giá trị dinh dưỡng

Thực tế thì, các nghiên cứu cho thấy, giá trị dinh dưỡng của rau hữu cơ không cao hơn nhiều so với rau thường. Chỉ có hàm lượng nitro trong rau hữu cơ thấp hơn và hàm lượng photpho cao hơn rau thường.

Tuy nhiên, vì được trồng theo hướng tự nhiên, an toàn, không sử dụng hóa chất nên hình thức rau hữu cơ khá nhỏ nhắn, màu sắc không quá bắt mắt, song khi sử dụng sẽ cảm nhận được hương vị thật tự nhiên.

Không sử dụng chất bảo quản

Sau khi được thu hoạch, rau hữu cơ sẽ được đóng gói và đánh dấu ngày sử dụng phù hợp. Tuyệt đối không sử dụng chất bảo quản nhằm kéo dài thời gian sử dụng hay vẻ ngoài bắt mắt. Đồng thời để đảm bảo rau đến tay người dùng chất lượng, nhà sản xuất cần đầu tư vào khâu vận chuyển khá cao.

Đặc biệt, vì số lượng đơn vị trồng và cung cấp rau hữu cơ trong nước không nhiều. Trong khi đó nhu cầu người dùng ngày một tăng. Chính vì vậy, do không cung cấp số lượng nhiều cùng một lúc nê rau hữu cơ luôn ở tình trạng “cháy hàng” và phần lớn không có tình trạng dư thừa.  

Mặc dù, quá trình trồng trọt phức tạp, chi phí đắt đỏ lại tiềm ẩn nhiều rủi ro thất bại. Thế nhưng có một thực trạng đáng buồn hiện nay đó là thay vì ủng hộ một số người lại cho rằng, thực phẩm hữu cơ chỉ ăn theo để kiếm lợi nhuận.

Nếu đã từng chứng kiến, đã từng thử nghiệm với mô hình này, bạn sẽ biết rằng, thực phẩm hữu cơ không chỉ là kinh doanh mà đó còn là tâm huyết và mong muốn mang đến những thực phẩm sạch, thân thiện với môi trường của những người làm hữu cơ thay vì đau đớn ngồi đó chứng kiến cảnh đồng bào “giết” nhau qua thực phẩm chỉ vì lợi nhuận.

Rau hữu cơ là gì? Và vì sao chúng có giá thành cao hơn rau thông thường? Hy vọng với những chia sẻ trên đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.